مقایسه ی اثرات لیدوکائین، لیدوکائین- ترامادول و ترامادول در ایجاد بی دردی اپی دورال خلفی در بز

بی حسی اپی دورال تکنیکی برای بلوک محور عصبی مرکزی است که در دامپزشکی، برای انجام عملیات مامایی و تداخلات جراحی مختلف در نواحی پرینه، خاجی، کمری و نواحی خلفی ناحیه ی سینه ای حیوانات اهلی به کار برده می شود. هدف از مطالعه ی حاضر، مقایسه ی مستقیم بی دردی ایجاد شده به وسیله ی ترامادول و ترکیب لیدوکائین_ترامادول با تجویز لیدوکائین در فضای اپی دورال در بز است. به این منظور هفت بز نر سالم بومی با میانگین وزنی 2/3±21 کیلوگرم و میانگین سنی 7/0±10 ماه انتخاب شدند. بی حسی اپی دورال در همه ی بزها ابتدا با لیدوکائین ایجاد و سپس با دو هفته فاصله به وسیله ی ترکیب لیدوکائین_ترامادول و ترامادول تنها تکرار شد. دمای بدن، ضربان قلب و سرعت تنفس در زمان صفر (قبل از آزمایش)، 15، 30، 45، 60، 75، 90، 105 و 120 دقیقه بعد از تجویز اپی دورال هر درمان و نیز زمان شروع و طول مدت بی دردی ثبت گردید. بی دردی به صورت فقدان پاسخ به تست pin prick در ناحیه ی پرینه بررسی شد. نتایج با استفاده از آنالیز واریانس یک طرفه و تست duncan به عنوان تست تکمیلی مورد تجزیه و تحلیل آماری قرار گرفتند. نتایج تحقیق حاضر نشان داد که در همه ی گروه های درمانی، دمای بدن، ضربان قلب و سرعت تنفس تفاوت معنی داری در مقایسه با زمان قبل از آزمایش نداشتند. ترامادول به صورت معنی داری بی دردی طولانی تری (39/18±6/234 دقیقه) نسبت به لیدوکائین تنها (35/11±5/84 دقیقه) و ترکیب لیدوکائین_ترامادول (62/11±8/139 دقیقه) ایجاد کرد (p<0/05). همچنین ترکیب لیدوکائین_ترامادول موجب ایجاد بی دردی مشخص طولانی تری در مقایسه با لیدوکائین تنها می شود (p<0/05). در گروه دریافت کننده ی ترامادول (12/1±14/12دقیقه) نسبت به گروه لیدوکائین_ترامادول (48/0±8/3 دقیقه) و گروه لیدوکائین تنها (70/0±3 دقیقه) بی دردی کامل با تاخیر بیشتری شروع شد. ترکیب لیدوکائین_ترامادول بی دردی طولانی تری نسبت به لیدوکائین ایجاد کرد و زمان شروع اثر آن تقریبا مشابه با گروه لیدوکائین بود. از نتایج تحقیق حاضر می توان استنباط کرد که با کاربرد این ترکیب، بی دردی طولانی مدتی تقریبأ بلافاصله بعد از تزریق اپی دورال می تواند ایجاد شود و می تواند بدون تجویز دوباره ی ماده ی بی حسی در عملیات مامایی و جراحی مورد استفاده قرار گیرد.